Co to jest testament?
Testament to dokument, w którym osoba (testator) wyraża swoją wolę dotyczącą rozporządzenia majątkiem po jej śmierci. Jest to sposób na zapewnienie, że majątek zostanie podzielony zgodnie z życzeniami testatora, a nie według ogólnych zasad dziedziczenia, przy czym należy pamiętać, że w Polsce nie ma testamentów działowych.
Testament działowy to rodzaj testamentu, w którym spadkodawca dokonuje podziału całego swojego majątku między spadkobierców. W praktyce oznacza to, że spadkodawca określa, które części majątku mają przypaść poszczególnym osobom. Na przykład, może zapisać jedną nieruchomość jednej osobie, a inną innej osobie, lecz gdy podział ten wyczerpuje cały pozostawiony po śmierci majątek spadkodawcy, spadkobiercy staną się współwłaścicielami obu nieruchomości, a sąd określa ich udziały proporcjonalnie do powierzchni każdej nieruchomości.
Jakie są rodzaje testamentów?
Testamenty można podzielić na dwie główne kategorie:
Testamenty zwykłe
Testament holograficzny
Sporządzony własnoręcznie przez testatora, musi być napisany odręcznie, podpisany i opatrzony datą
Testament notarialny
Sporządzony w obecności notariusza, który potwierdza jego autentyczność i zgodność z prawem
Testament allograficzny
Sporządzony w obecności urzędnika państwowego i dwóch świadków
Testamenty szczególne
Testament ustny
Sporządzony w sytuacjach nadzwyczajnych, np. w obliczu bezpośredniego zagrożenia życia, w obecności trzech świadków
Testament podróżny
Sporządzony podczas podróży na statku lub samolocie, w obecności kapitana lub dowódcy oraz dwóch świadków
Testament wojskowy
Sporządzony przez żołnierzy w czasie wojny lub działań wojennych, w obecności dowódcy i dwóch świadków
Co można zawrzeć w testamencie?
W testamencie można zawrzeć różne dyspozycje, w tym
Określenie, kto otrzyma konkretne części majątku, takie jak pieniądze, czy inne wartościowe przedmioty, inne specjalne życzenia, takie jak opieka nad zwierzętami.
Określenie, kto otrzyma konkretną nieruchomość.
Osoba odpowiedzialna za realizację woli testatora.
Można polecić swoim spadkobiercom, by spełnili konkretne życzenie spadkodawcy, na przykład przekazać pieniądze na schronisko.
Testator może również określić swoje życzenia dotyczące ceremonii pogrzebowej.
Ile kosztuje sporządzenie testamentu?
Koszt sporządzenia testamentu może się różnić w zależności od kilku czynników:
Testament własnoręczny
Ta forma testamentu jest najtańszą opcją, ponieważ nie wymaga udziału notariusza. Koszt może wynosić od kilku do kilkudziesięciu złotych za materiały.
Testament notarialny
Sporządzenie testamentu u notariusza jest droższe, ale zapewnia większą pewność prawną. Koszt może wynosić do kilkuset złotych, w zależności od skomplikowania dokumentu i zawartych w nich rozrządzeń.
Czy mogę odwołać wcześniejszy testament?
Tak, możesz odwołać wcześniejszy testament. Istnieje kilka sposobów, aby to zrobić:
Najprostszy sposób to sporządzenie nowego testamentu, w którym wyraźnie zaznaczysz, że odwołujesz wcześniejszy testament.
Możesz fizycznie zniszczyć wcześniejszy testament, co automatycznie go unieważnia, jednakże jeżeli jest to testament w formie aktu notarialnego należy udać się do kancelarii i poinformować o zamiarze jego odwołania, samo fizyczne zniszczenie wypisu aktu nie jest jednoznaczne z jego odwołaniem, gdyż oryginał testamentu znajduje się w kancelarii notarialnej bądź w archiwum sądu.
Możesz wprowadzić zmiany w treści testamentu, które będą sprzeczne z wcześniejszymi postanowieniami.
Możesz pozbawić testament cech, które decydują o jego ważności, np. usunąć podpis.
Po co w testamencie dokonuje się wyboru prawa?
Wybór prawa w testamencie jest szczególnie istotny w przypadku, gdy spadkodawca ma majątek lub spadkobierców w różnych krajach. Dzięki temu testator może określić, które prawo będzie regulować kwestie dziedziczenia jego majątku. Wybór prawa pozwala na:
Wybór prawa ojczystego może zapobiec sporom wynikającym z różnic między przepisami prawa różnych krajów.
Spadkodawca może wybrać prawo, które najlepiej odpowiada jego sytuacji i intencjom, co zapewnia większą przejrzystość dla spadkobierców.
Wybór prawa ojczystego jest jedyną metodą zastąpienia prawa miejsca zwykłego pobytu w przyszłej sprawie spadkowej.
Co to jest Notarialny Rejestr Testamentów?
Notarialny Rejestr Testamentów (NORT) to system, w którym rejestrowane są testamenty sporządzone przez notariuszy lub złożone do przechowania w kancelariach notarialnych. Rejestr ten działa od 5 października 2011 roku i jest prowadzony przez Krajową Radę Notarialną.
Główne cechy NORT to:
Rejestracja testamentu w NORT jest dobrowolna i odbywa się na wniosek testatora.
Zarejestrowanie testamentu zmniejsza ryzyko jego zagubienia lub zniszczenia.
Informacje o zarejestrowanych testamentach są dostępne wyłącznie dla notariuszy, którzy mogą udzielić informacji po przedstawieniu aktu zgonu testatora.
Rejestr nie zawiera informacji o treści testamentu ani danych osobowych spadkobierców. Potwierdza jedynie fakt, że testament został sporządzony i zarejestrowany.
Czy testament zastępuje postępowanie spadkowe?
Testament nie zastępuje postępowania spadkowego, ale znacząco wpływa na jego przebieg. Oto kilka kluczowych punktów:
Nawet jeśli istnieje testament, konieczne jest przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Sąd lub notariusz musi oficjalnie potwierdzić, kto jest spadkobiercą.
Testament musi być otwarty i ogłoszony w sądzie lub u notariusza, co jest częścią postępowania spadkowego.
Jeśli nie został powołany spadkobierca do całości spadku, pozostała część może być dziedziczona zgodnie z zasadami ustawowymi.
Postępowanie spadkowe wiąże się z kosztami sądowymi lub notarialnymi, które ponosi wnioskodawca, postępowanie w sądzie jest tańsze, jednakże trwa znacznie dłużej niż u notariusza.
